MESAFELİ SÖZLEŞMELERE
DAİR YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak
ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1
(1) Bu Yönetmeliğin amacı; mesafeli sözleşmelere ilişkin uygulama
usul ve esaslarını belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2
(1) Bu Yönetmelik; yazılı, görsel ve elektronik ortamda veya diğer
iletişim araçları kullanılarak ve tüketicilerle karşı karşıya gelinmeksizin
yapılan, malın veya hizmetin tüketiciye anında veya sonradan teslimi ya da
ifası kararlaştırılan sözleşmelere uygulanır.
(2) Bu Yönetmelik hükümleri;
a) Bankacılık ve sigortacılık ile ilgili,
b) Otomatik makineler aracılığıyla yapılan satışlar ile ilgili,
c) Halka açık telefon kullanımı suretiyle telekomünikasyon hizmeti
verenlerle akdedilen,
ç) Taşınmaz satış, kiralama ve taşınmaza ilişkin diğer haklarla
ilgili,
d) Artırma veya eksiltme yoluyla akdedilen, sözleşmelere
uygulanmaz.
(3) 5 inci, 6 ncı, 7 nci ve 8 inci maddeler ile 9 uncu maddenin
birinci fıkrası;
a) Gıda maddelerinin, içeceklerin ya da diğer günlük tüketim
maddelerinin, satıcının düzenli teslimatları çerçevesinde tüketicinin meskenine
veya işyerine götürülmesine ilişkin,
b) Seyahat, konaklama, lokantacılık, eğlence sektörü gibi alanlarda
hizmet veren sağlayıcılarla kurulan ve sağlayıcının belirli bir tarihte veya
zaman dilimi içinde sözleşme konusu hizmet edimini sunma yükümlülüğü altına
girdiği, sözleşmelere uygulanmaz.
Dayanak
MADDE 3
(1) Bu Yönetmelik, 23/2/1995 tarihli ve 4077 sayılı Tüketicinin
Korunması Hakkında Kanunun 9/A ve 31 inci maddelerine dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4
(1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakan: Sanayi ve Ticaret Bakanını,
b) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,
c) Hizmet: Bir ücret veya menfaat karşılığında yapılan mal sağlama
dışındaki her türlü faaliyeti,
ç) Kredi veren: İlgili mevzuat gereği tüketicilere nakit kredi
vermeye yetkili olan banka, özel finans kuruluşu ve finansman şirketlerini,
d) Mal: Alışverişe konu olan taşınır eşyayı ve elektronik ortamda
kullanılmak üzere hazırlanan yazılım, ses, görüntü ve benzeri gayri maddi
malları,
e) Mesafeli sözleşme: Yazılı, görsel, telefon ve elektronik ortamda
veya diğer iletişim araçları kullanılarak ve tüketicilerle karşı karşıya
gelinmeksizin yapılan ve malın veya hizmetin tüketiciye anında veya sonradan
teslimi ya da ifası kararlaştırılan sözleşmeleri,
f) Sağlayıcı: Kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya
mesleki faaliyetleri kapsamında tüketiciye hizmet sunan gerçek veya tüzel
kişileri,
g) Satıcı: Kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya
mesleki faaliyetleri kapsamında tüketiciye mal sunan gerçek veya tüzel
kişileri,
ğ) Sürekli veri taşıyıcısı: Tüketicinin, kendisine kişisel olarak
gönderilen bilgiyi, bu bilginin amacına uygun olarak makul bir süre
incelemesine elverecek şekilde kaydedilmesini sağlayan ve kaydedilen bilgiye
aynen ulaşılmasına imkân veren her türlü araç veya ortamı,
h) Tüketici: Bir mal veya hizmeti ticari veya mesleki olmayan
amaçlarla edinen, kullanan veya yararlanan gerçek ya da tüzel kişiyi,
ı) Uzaktan iletişim aracı: Mektup, katalog, telefon, faks, radyo,
televizyon, elektronik posta mesajı, internet gibi fiziksel olarak karşı
karşıya gelinmeksizin sözleşme kurulmasına imkân veren her türlü araç veya
ortamı, ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Mesafeli Sözleşmelere
İlişkin Genel Düzenlemeler Ön bilgiler ve bilgilendirme formu
MADDE 5
(1) Tüketici, mesafeli sözleşmenin kurulmasından önce aşağıdaki
bilgilerin tamamını içerecek şekilde açık, anlaşılır ve kullanılan uzaktan
iletişim aracına uygun bir şekilde satıcı veya sağlayıcı tarafından
bilgilendirilir.
a) Satıcı veya sağlayıcının isim, unvan, açık adres, telefon ve
varsa diğer erişim bilgileri.
b) Sözleşme konusu mal veya hizmetin temel nitelikleri.
c) Tüm vergiler dâhil olmak üzere mal veya hizmetin Türk Lirası
olarak satış fiyatı.
ç) Varsa teslim masrafları.
d) Ödeme ve teslim veya ifa ile ilgili bilgiler.
e) Cayma hakkının kullanılmasının şartları ve bu hakkın nasıl
kullanılacağı.
f) Uzaktan iletişim aracının kullanım bedelinin olağan ücret
tarifesi üzerinden hesaplanmadığı durumlarda, bu iletişim aracının kullanılması
nedeniyle tüketicilere yüklenen ilave maliyeti.
g) Mal veya hizmete ilişkin fiyat dâhil taahhütlerin geçerlik
süresi.
ğ) Sözleşme konusunu, sürekli veya dönemsel olarak ifa edilen bir
mal veya hizmet ediminin oluşturduğu hâllerde söz konusu sözleşmenin asgari
süresi.
h) Belirsiz süreli veya süresi bir yıldan fazla olan borç
ilişkilerinin feshedilme şartları.
ı) Tüketicilerin şikâyet ve itirazları konusunda başvuruların,
Bakanlıkça her yıl Aralık ayında belirlenen parasal sınırlar dâhilinde
tüketicinin mal veya hizmeti satın aldığı veya ikametgâhının bulunduğu yerdeki
tüketici sorunları hakem heyetine veya tüketici mahkemesine yapılabileceğine
ilişkin bilgi.
(2) Satıcı veya sağlayıcı, mallar için sözleşme konusu mal
tüketiciye ulaşmadan, hizmetler için de sözleşmenin ifasından önce makul bir
sürede, birinci fıkrada yer alan bilgilerin tamamını içeren bilgilendirme
formunu yazılı olarak veya bir sürekli veri taşıyıcısı vasıtasıyla tüketiciye
ulaştırmak zorundadır. Telefon gibi sözlü uzaktan iletişim araçlarının kullanıldığı
durumlarda, satıcı birinci fıkrada yer alan bilgilerin tamamını içeren
bilgilendirme formunu en geç mal teslimi sırasında tüketiciye teslim etmek
zorundadır.
(3) Birinci fıkrada belirtilen bilgilerin, kullanılan uzaktan
iletişim araçlarına uygun olarak ve iyi niyet ilkeleri çerçevesinde ergin
olmayanlar ile ayırtım gücünden yoksun veya kısıtlı erginleri koruyacak şekilde
ticari amaçlarla verildiğinin belirtilmesi zorunludur.
(4) Telefon gibi sözlü uzaktan iletişim araçlarının kullanılması
durumunda, ayrıca her görüşmenin başında satıcı veya sağlayıcının kimliğinin ve
görüşmenin ticari amacının tüketiciye açık bir şekilde bildirmesi zorunludur.
Ön bilgilerin teyidi
MADDE 6
(1) Tüketici, 5 inci maddede belirtilen ön bilgileri edindiğini
yazılı olarak teyit etmedikçe satıcı veya sağlayıcı tarafından sözleşme
akdedilemez. Elektronik ortamda yapılan sözleşmelerde teyit işlemi, yine
elektronik ortamda yapılır.
Cayma hakkı
MADDE 7
(1) Mesafeli sözleşmelerde tüketici, yedi gün içerisinde herhangi
bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkına
sahiptir. Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin bu süre içinde yazılı
olarak veya bir sürekli veri taşıyıcısıyla bildirilmesi yeterlidir.
(2) Cayma hakkı süresi, malın teslimine ilişkin sözleşmelerde,
tüketicinin malı teslim aldığı günden itibaren, diğer sözleşmelerde ise
sözleşmenin akdedildiği günden itibaren işlemeye başlar.
(3) Satıcı veya sağlayıcının 5 inci ve 6 ncı maddelerde belirtilen
yükümlülüklerini yerine getirmemesi hâlinde, cayma hakkı süresi üç aydır. Bu
süre, malın teslimine ilişkin sözleşmelerde, tüketicinin malı teslim aldığı
günden itibaren, diğer sözleşmelerde ise sözleşmenin akdedildiği günden
itibaren işlemeye başlar. Ancak 5 inci ve 6 ncı maddelerde belirtilen
yükümlülüklerin, üç aylık süre içerisinde yerine getirilmesi hâlinde, birinci
fıkrada belirtilen yedi günlük cayma hakkı süresi, söz konusu yükümlülüklerin
yerine getirildiği günden itibaren işlemeye başlar. Cayma hakkının
kullanıldığına dair irade beyanının bu süre içinde yazılı olarak veya bir
sürekli veri taşıyıcısıyla bildirilmesi yeterlidir.
(4) Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça tüketici, aşağıdaki
sözleşmelerde cayma hakkını kullanamaz.
a) Cayma hakkı süresi sona ermeden önce, tüketicinin onayı ile
hizmetin ifasına başlanan hizmet sözleşmeleri.
b) Fiyatı borsa veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda belirlenen
mallara ilişkin sözleşmeler.
c) Tüketicinin istekleri veya açıkça onun kişisel ihtiyaçları
doğrultusunda hazırlanan, niteliği itibariyle geri gönderilmeye elverişli
olmayan ve çabuk bozulma tehlikesi olan veya son kullanma tarihi geçme ihtimali
olan malların teslimine ilişkin sözleşmeler.
ç) Tüketici tarafından ambalajının açılmış olması şartıyla, ses
veya görüntü kayıtlarına, yazılım programlarına ve bilgisayar sarf
malzemelerine ilişkin sözleşmeler.
d) Gazete, dergi gibi süreli yayınların teslimine ilişkin
sözleşmeler.
e) Bahis ve piyangoya ilişkin hizmetlerin ifasına ilişkin
sözleşmeler.
f) Elektronik ortamda anında ifa edilen hizmetler ve tüketiciye
anında teslim edilen gayri maddi mallara ilişkin sözleşmeler.
(5) Tüketiciye, borcunun tamamen veya kısmen ifası için, satıcı
veya sağlayıcı veya onunla işbirliği içinde olan bir üçüncü kişi tarafından
kredi verildiği mesafeli sözleşmelerde, tüketicinin bu maddedeki hükümler
dâhilinde cayma hakkını kullanması durumunda kredi sözleşmesi de herhangi bir
tazminat veya cezai şart ödeme yükümlülüğü söz konusu olmaksızın sona erer.
Ancak bunun için cayma bildiriminin kredi verene de yazılı olarak iletilmesi
gerekir. Tarafların karşılıklı iade yükümlülükleri saklıdır.
Cayma hakkının kullanılmasının sonuçları
MADDE 8
(1) Tüketicinin cayma hakkını kullanması hâlinde satıcı veya
sağlayıcı, cayma bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren en geç on
gün içerisinde almış olduğu toplam bedeli ve tüketiciyi borç altına sokan her
türlü belgeyi tüketiciye hiçbir masraf yüklemeksizin iade etmek ve yirmi gün
içerisinde de malı geri almakla yükümlüdür.
(2) Teslim alınmış olan malın değerinin azalması veya iadeyi
imkânsız kılan bir nedenin varlığı cayma hakkının kullanılmasına engel
değildir. Ancak değer azalması veya iadenin imkânsızlaşması tüketicinin
kusurundan kaynaklanıyorsa satıcıya malın değerini veya değerindeki azalmayı
tazmin etmesi gerekir. Malın mutat kullanımı sebebiyle meydana gelen değişiklik
ve bozulmalar değer azalması sayılmaz.
Sözleşmenin
ifası
MADDE 9
(1) Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça, satıcı veya sağlayıcı,
tüketici tarafından kendisine siparişin iletildiği günden itibaren en geç otuz
gün içinde sipariş konusunu ifa eder. Bu süre tüketiciye daha önceden yazılı
olarak veya bir sürekli veri taşıyıcısıyla bildirilmek koşuluyla en fazla on
gün uzatılabilir.
(2) Sipariş konusu mal ya da hizmet ediminin yerine getirilmesinin
imkânsızlaştığı hâllerde tüketicinin bu durumdan haberdar edilmesi ve ödemiş
olduğu toplam bedelin ve onu borç altına sokan her türlü belgenin en geç on gün
içinde kendisine iade edilmesi gerekir. Malın stokta bulunmaması durumu, mal
ediminin yerine getirilmesinin imkânsızlaşması olarak kabul edilmez.
(3) Satıcı veya sağlayıcı, aşağıdaki şartları sağlaması hâlinde
tüketiciye eşit kalite ve fiyatta başka bir mal veya hizmet tedarik edebilir.
a) Sözleşmede kararlaştırılmış olması.
b) Haklı bir nedenle sözleşme konusu mal veya hizmetin tedarik
edilemeyeceğinin anlaşılması.
c) Tüketicileri açık ve anlaşılabilir bir şekilde bilgilendirerek
onaylarını alması.
Sipariş edilmeyen mal
ve hizmetler
MADDE 10
(1) Sipariş edilmeyen malın teslimi veya hizmetin sunulması
durumunda; mal veya hizmetin kullanılması veya tüketilmesi hariç olmak üzere
satıcı veya sağlayıcı tüketiciye karşı herhangi bir hak ileri süremez. Bu
hâllerde tüketicinin sessiz kalması, sözleşmenin kurulmasına yönelik bir kabul
beyanı olarak yorumlanamaz ve tüketicinin malı geri göndermek veya muhafaza
etmek gibi bir yükümlülüğü yoktur.
Kartla ödeme
MADDE 11
(1) Mesafeli sözleşmelerde ödemenin kredi kartı, banka kartı veya
benzeri bir ödeme kartı ile harcama belgesi düzenlenmeksizin yapıldığı
durumlarda, kartın bir başkası tarafından hukuka aykırışekilde kullanılması
hâlinde; 23/2/2006 tarihli 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu
ve 10/3/2007 tarihli ve 26458 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Banka Kartları
ve Kredi Kartları Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre işlem yapılır.
Bilgilerin saklanması ve ispat yükümlülüğü
MADDE 12
(1) Satıcı veya sağlayıcı, tüketicinin bilgilendirilmesine ve cayma
hakkını kullanabilmesine ilişkin sistemi kurmak ve yazılı, sesli veya
elektronik ortamdaki bu bilgileri üç yıl boyunca saklamakla yükümlüdür.
(2) Satıcı veya sağlayıcı elektronik ortamda tüketiciye teslim
edilen gayri maddi malların veya sunulan hizmetlerin teslimatının ayıpsız
olarak yapıldığını ispatla yükümlüdür.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son
Hükümler Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 13
(1) 13/6/2003 tarihli ve 25137 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Mesafeli Sözleşmeler Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik yürürlükten
kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 14
(1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 15
(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür.
